نقش دیافراگم و عمق میدان در دوربین های عکاسی

 دیافراگم و عمق میدان

دیافراگم در دوربین عکاسی به تیغه‌هایی گفته می‌شود که درون لنز قرار گرفته‌اند و با گشاد و تنگ شدن، میزان عبور نور را از روزنه میانی آن‌ها که به آن اپرچر گفته می‌شود.

اختراع دیافراگم را به ابن هیثم نسبت می دهند. ابن هیثم تئوری دوربین سوراخ سوزنی را گسترش داد و در مشاهدات خورشید گرفتگی خود از وسیله‌ای به نام «جعبه تاریک» استفاده کرده بود.

دانیل باربارو در سال ۱۵۶۸ میلادی نحوه‌ي عملکرد دیافراگم و کارکرد عدسی در دوربین تاریکخانه‌ای را شرح داد و تحول مهمی در عکاسی به وجود آورد.

میزان باز بودن این روزنه توسط عددهایی تعریف می‌شود که از تقسیم فاصله کانونی بر قطر مؤثر لنز به دست می‌آید. پله‌های کامل عدد دیافراگم در عکاسی به صورت زیر می‌باشد: ۱.۴-۲-۲.۸-۴-۵.۶-۸-۱۱-۱۶-۲۲-۳۲-۴۵

با گشاد و تنگ کردن این روزنه، نه تنها میزان ورودی نور به درون دوربین تغییر می‌یابد، بلکه عمق میدان نیز تغییر پیدا خواهد کرد. هرچه عدد دیافراگم، کوچکتر باشد، مساحت روزنه افزایش پیدا خواهد کرد و هرچه این مساحت بیشتر باشد، عمق میدان کمتر خواهد بود. به‌طور مثال، عمق میدان با f/22 بسیار بیشتر از عمق میدان با f/2.8 خواهد بود.

عمق میدان: حد فاصل بین ماکزیمم ومینیموم فکوس را عمق میدان گویند یا فاصله اشیاء واضح با جزئیات منطقه فکوس شده  در عکس یا تصویر می باشد.

به شکلی دیگر:

• هر چه عدد اپرچر (دیافراگم) یا همان ضریب F کوچک‌تر شود => روزنه بزرگ‌تر، ورود نور بیش‌تر و عمق میدان کم‌تر.
• هر چه عدد اپرچر (دیافراگم) یا همان ضریب F بزرگ‌تر شود => روزنه کوچک‌تر، ورود نور کم‌تر و عمق میدان بیش‌تر.

باید توجه داشت که در ایران، استفاده از کلمه فرانسوی دیافراگم به جای اپرچر اشتباه می‌باشد. دیافراگم تنها به تیغه‌ها گفته می‌شود و اپرچر به روزنه‌ای که در میان این تیغه‌ها ایجاد می‌شود، گفته می‌شود. در نتیجه، کلمه دیافراگم به‌طور اشتباه متداول شده‌است. در انگلیسی، کلمه دیافراگم به هیچ عنوان استفاده نمی‌شود.

معرفی گروه f.64

اين گروه در سال 1920 م در سانفاسيسكو به رهبري آنسل آدامز تشكيل شد .

تاكيد بر زيباشناسي تصوير بر اساس بسته‌ترين ديافراگم موجود و بيشترين عمق ميدان، و رسيدن به واضح‌ترين عكسهاي اشياء، مخصوصا در عكاسي طبيعت-در تقابل با تصويرسازي(پيكتوراليسم: كه تاكيد بر رسيدن به ناوضوحي مانند نقاشي) را داشته، مانيفست خود را به جهان صادر كرد.(با 4 نفر اصلي، 3 نفر فرعي و 2 موثر)

انسل آدامز  Ansel Easton Adams  – ادوارد وستون  Edward Weston پل استراند  Paul Strand  ایموجن کانینگام Imogen Cunningham

Mount Williamson Clearing Storm Ansel Adams 1944

فاصله ابر کانونی یا هایپر فکال

فاصله‌ای است که همه اشیاء در آن فاصله در میدان وضوح لنز قرار دارند. فاصله ابر کانونی، عمقی از زاویه دید لنز است.

فاصله Hyperfocal به عوامل زیر بستگی دارد:

1.  اندازه سنسور (هرچه اندازه سنسور برزگتر باشد اندازه هایپرفوکال کمتر خواهد بود).
2.  اندازه دیافراگم ( هرچه بسته تر باشد عمق میدان بیشتر می شود)
3.  فاصله کانونی (هرچه قدر وایدتر باشد عمق میدان بیشتری خواهد داشت.)
4.  لنزهای پرایم عمق میدان زیادتری از لنزهای زوم دارند

حوزه مات و محو عمق میدان : قرار گیری فضای پیش و پس زمینه‌ی سوژه (که در عمق میدان قسمت فکوس قرار دارد) در دیافراگم‌های باز را خارج از فکوس Out of focus یا زمینه محو، مات یا فلوگ می گویند.

در دوره مقدماتی علاوه بر مطالب بالا مطالب دیگری مانند: عمق میدان بی نهایت، بوکه سازی در تصاویر و … را به خوبی آموزش خواهید دید.

نویسنده: استاد داریوش محمد خانی